GPT-NL: Veilige en ethische AI om de Nederlandse samenleving te versterken

Onlangs heeft het consortium, gefaciliteerd door de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC) en HSD, een financiering van 13,5 miljoen euro van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat/RVO ontvangen voor de uitvoering van dit project.

Met de lancering van ChatGPT in 2022 werd de kracht van AI en Large Language Models (LLM’s) voor het eerst duidelijk voor het grote publiek. Velen ontdekten de voordelen van de technologie, maar verschillende kwesties met betrekking tot bedrijven als OpenAI en de technologie achter hun oplossingen vragen om zorgvuldigheid. Ze zijn bijvoorbeeld niet transparant over de gebruikte algoritmen en datasets, waardoor het onmogelijk wordt om deze te controleren of aansprakelijk te stellen voor mogelijke onethische of schadelijke resultaten. Het is ook onduidelijk wat er gebeurt met de informatie die we in het model invoeren en wie er toegang toe heeft, dus we kunnen er niet van uitgaan dat onze privacy wordt gerespecteerd.

 

Bovendien hangt de kwaliteit van de output niet alleen af van de kwaliteit van de datasets waarop een model wordt getraind, maar ook van de hoeveelheid data. Dit is een probleem voor talen als het Nederlands, dat wereldwijd door ongeveer 22 miljoen mensen wordt gesproken. De meeste, zo niet alle, LLM’s worden getraind op datasets die zeer weinig Nederlandse data bevatten, wat van invloed is op de kwaliteit van de Nederlandse output. Wat Nederland wel heeft, is een sterke onderzoeks- en kennisbasis op het gebied van AI waarop kan worden voortgebouwd, een uitstekende netwerkstructuur met relevante publieke, private en academische partners en een solide digitale infrastructuur. Daarnaast is er een groeiende behoefte aan een sterk Nederlandstalige LLM die voldoet aan de Nederlandse en Europese regelgeving op het gebied van privacy en ethiek, transparant is over de gebruikte algoritmen en datasets, en zich houdt aan de Nederlandse culturele normen. Dit heeft geleid tot het project GPT-NL.

 

 

Het Nederlands Forensisch Instituut, de initiatiefnemer van het project, heeft een sterke geschiedenis in het gebruik van LLM’s. Ze gebruiken deze modellen voor verschillende doeleinden, zoals het analyseren van grote hoeveelheden gegevens op bewijs van criminele activiteiten. “Taalmodellen zijn al jaren onmisbaar bij opsporingswerk”, zegt Erwin van Eijk, hoofd van de afdeling Digitale en Biometrische Sporen bij het NFI. “Het is voor mensen onmogelijk om de enorme hoeveelheden data binnen het beperkte tijdsbestek te analyseren dat ons werk vereist. Bovendien wordt AI gebruikt om onderzoekers te beschermen tegen onnodige blootstelling aan traumatiserende inhoud. Maar onze taalmodellen hebben beperkingen omdat we niet over voldoende middelen beschikken om uitgebreidere technologie te ontwikkelen, wat vooral nodig is omdat berichtenuitwisseling in criminele circuits steeds cryptischer wordt. Wel beschikken we over een solide basis van beschikbare data, algoritmen, expertise en ervaring waar we op kunnen voortbouwen voor het GPT-NL project.” vervolgt Erwin.

 

 

Het gebruik van taalmodellen als ChatGPT is voor het NFI praktisch onmogelijk, omdat de resultaten van de modellen in strafzaken worden gebruikt en daarom transparant moeten zijn in hun werking en naleving van wettelijke voorschriften. Maar de zorgen over bestaande LLM’s gelden voor een veel breder scala aan organisaties en toepassingen. Erwin ziet daarom de potentie voor veel organisaties in Nederland, uit de publieke, private en academische sector, om te profiteren van een uitgebreider Nederlands taalmodel.

 

“Om toegang te krijgen tot de middelen die nodig zijn voor dit project, moesten we onze krachten bundelen met andere organisaties en een gezamenlijk doel definiëren. Security Delta (HSD), het Nederlandse veiligheidscluster, en de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC), zagen vanaf het begin de urgentie en de potentie van een Nederlands AI-taalmodel. Ze hebben zeer goede connecties en hebben geholpen de relevante organisaties aan boord te krijgen om dit project te realiseren”, zegt Erwin.